توی مطلب قبل راجب اولین دشمن بشر یعنی قحطی صحبت کردم و آمار های بسیار وحشتناکی از مرگ میر توسط قحطی صحبت شد .
این مجموعه مطالب رو بنده از ترجمه مستقل کتاب های زیر جمع آوری و دسته بندی کرده ام:
- homo deus
بگذریم ! داستان زیاد داریم واسه گفتن !
دومین دشمن بشریت بیماری های عفونی و مسری و کلا بیماری بود و نیز هست .
شاید این روزا بیماری کرونا ترس و دلهره ای توی شما انداخته باشه ولی یادمون باشه تاریخ همیشه تکرار میشه و بیماری کرونا در مقابل بیماری هایی که جلوتر راجبشون میگم هیچی نیست ! فقط نمیدونم چرا این روزا علم زیاد ادعا میکنه و همچنان موندن چجوری این قضیه کرونا باید هندل شه !
شهرای شلوغ و پرجمیعیت و صنعتی یا زیارتگاهی محلی مطلوب برای اشاعه ی بیماری ، باکتری و ویروس هاست .
در دهه ۱۳۰۰ میلادی دنیا شاهد بدترین نوع بیماری مسری به نام مرگ سیاه یا black death بود . در آن زمان مردم فلورانس یا آتن و کلا افراد قرون وسطایی میدانستند که ممکنه روز آینده یا هفته های بعد به بستر بیماری بیوفتند و جان خودشون رو از دست بدند !
بیماری مرگ سیاه از آسیای شرقی شروع شد و استارت خودش رو از اونجا زد .
این بیماری توسط یه باکتری ساده به اسم yersinia pestis شروع به آلوده کردن انسان ها توسط نیش کک ها کرد .
از اونجا که این طاعون به ارتش موش ها نیز مجهز شده بود شروع به گسترش یافتن کرد و بسرعت تمام آسیا و اروپا آلوده کرد و کمتر از ۲۰ سال به سواحل اقیانوس اطلس رسید !
تا آن زمان مدارک نشان میدهند که جان ۲۰۰ میلیون انسان را همین بیماری مسری یعنی black death گرفته بود . شهر فلورانس از جمعیت ۱۰۰ هزار نفری خود ۵۰ هزار نفر را از دست داد و در انگلیس هم از جمعیت ۷٫۳ میلیون نفر به ۲٫۲ میلیون نفر بخاطر همین بیماری نزول کرد !
مردم در رویارویی با این بیماری ناتوان بودند و دست به دامان خدایان و دیگر مقدسات نیز میشدند و کار های عجیب مذهبی هم انجام میداند به عبادت های دست جمعی روی آورده بودند ! مثل ایران الان خودمون :))
انسان های آن دوره و کشیش ها علت بیماری را اهریمنان و دیمون ها و خدایان خشمگین میدانستند ! آن ها حتی نمیدانستند یک باکتری ناچیز که سوار بر کک ها و موش ها بود میتوانست جان همه آن هارا بگیرد ولی به فرشتگان و خدایان خشمگین و ازین قبیل موارد اعتقاد جدی داشتند !
همونطور که گفتم علت بیماری یک باکتری ساده به نام يرسينيا پستيس بود .
این آمار مربوط به بیماری کشنده مرگ سیاه ، طاعون یا همون black death بود و جان میلیون ها انسان رو هم گرفت !
مرگ سیاه و طاعون بدترین بیماری مسری نبودند ! ماجرا زمانی بدتر شد که مهاجرت اولین اروپاییان به آمریکا و استرالیا و جزایر مختلف آغاز شد !
۵ مارس سال ۱۵۲۰ یک ناوگان اسپانیایی از جزایر کوبا به سمت مکزیک حرکت کرد .این ناوگان شامل تعدادی برده آفریقایی ، سلاح ، خوراک و اسب و نزدیک به ۹۰۰ سرباز بود .
این کشتی درواقع داشت بدترین و مرگبارترین بیماری را با خود حمل میکرد!
یکی از بردگان به نام فرانسیسکو حامل این محموله مرگبار بود !
فرانسيسکو چيــزی درباره ی آن نمی دانست، اما جايی در ميان تريليون ها سلول خود يک بمب بيولوژيک در حال تيک تاک کردن بود: يک ويروس آبله !
پس از آنکه ناوگان به مکزیک رسید و جای گیر شد این ویروس در بدن فرانسیسکو شروع به تکثیر شدن کرد و تمام او را جوش های وحشتناکی فرا گرفت !
فرانسیسکو حالش بدتر و بدتر شد و از تب شدید نیز رنج میرد تا اینکه در خانه یک خانواده بومی آمریکایی در شهرک Cempolan بستری شد. این خانواده و نیز به تدریج تمام همسایگانشان به این ویروس مبتلا شدند و شهر Cempolan در عرض ده روز به گورستان تبدیل شد!
طاعون هنوز درمان نشده بود که موج بدتری از بیماری دنیا را فرا گرفت . مهاجران ازین ور دنیا به آنطرف دنیا سفر میکردند به جاهای مختلف میرفتند و این ویروس با خود حمل میکردند و ویروس به سرعت در تمام دنیا پخش شد !
قوم مايا در يوکاتان پنينسول گمان می کردند که خدايان سه گانه ی اهريمنی، بــه نامهای اکپتز، اوزانکاک و سوجاکاک، شبانه از دهکده ای به دهکده ی ديگر در پروازنــد تا مردم را به اين بيماری آلوده کنند. قوم آزتک شکايت اين هــا را بــه درگــاه خــدايان تزکاتليپوکا و زيپه، و يا شايد به محضر جادوگران اهريمنی سفيدپوستان می بردند. بــا کشيش ها و دکترها مشورت می کردند. اين ها عبادت، حمام آب سرد، ماليدن قيــر بــر روی بدن و ماليدن سوسک های سياه له شده بر روی زخم ها را تجويز می کردند.
ده ها هزار جسد در خیابان ها میپوسید و کسی که میمرد جرات دفن کردند آن را مردم نداشتند و مسئولين دســتور داده بودنــد تــا خانه هــا بــر ســر جسدها خراب شوند. در برخی از مناطق مسکونی نيمی از جمعيت هلاک شدند.
در سپتامبر همان سال یعنی ۱۵۲۰ طاعون به مکزیک رسید و از شهر های پرجمعیت و پایتخت آن هم نیز عبور کرد .
در تاریخ ۵ مارس که آن ناوگان اسپانیایی به مکزیک رسید ، کشور مکزیک تقریبا ۲۲ میلیون جمعیت داشت ولی در دسامبر همان سال به ۱۴ میلیون تنزل یافت !
در حالی که ثروتمندان و اربابان اسپانیایی در حال مال اندوزی و خوش گذرانی بودند دیگر بیماری های مسری مثل سرخک و آنفولانزا مکزیک را میخوردند ، تا اینکه جمعیت مکزیک در سال ۱۵۸۰ به ۲ میلیون نفر رسید !!
در تاریخ ۱۸ ژانویه سال ۱۷۷۸ یعنی دو سده بعد از این اتفاقات یک کاپیتان بریتانیایی به نام جیمز کوک به هاوایی کاوش کرد .
مردم در جزایر هاوایی متراکم با جمعیت نیم میلیونی در انزوای کامل از شرق و غرب دنیا زندگی میکردند به همین دلیل در معرض بیماری قرار نگرفته بود تا اینکه به لطف کاپیتان جیمز کوک و خدمه اش بیماری های سیفلیس و آنفلوآنزا به هاوایی رسید و بعد از آن بازدیدکنندگان بعدی نیز آبله و دیگر بیماری هارا به این جزایر رساندند که این منجر به کاهش جمعیت بسیار سریع در جزایر هاوایی شد و تنها ۷۰ هزار نفر از آن ها جان سالم به در بردند.
بیماری های مسری تا قرن ۲۰ به کشتار میلیونی خود ادامه میداد .
در ژانویه سال ۱۹۱۸ سربازان فرانسوی در شمال منطقه، در جنگ جهانی اول مبتلا به آنفولوآنزایی به نام Spanish flu یا آنفولوآنزای اسپانیایی شدند و هزاران سرباز را با خود به گور برد .خط مقدم آن زمان موثرترین شبکه ی تدارکاتی در جهان بود که نيروهای انسانی و مهمات از بريتانيــا و آمريکــا، هنــد و اسـتراليا به آن سرازير بود. نفت از خاور ميانه، غله و گوشت از استراليا، لاســتيک از ماليــا و مــس از کنگو می آمد که همگی نیز حامل ویروس نیز بودند !
در عرض یک مدت کوتاه یک سوم از جمعیت دنیا ازین ویروس ها مردند و در هند ۱۵ میلیون نفر یعنی ۵ درصد از جمعیت هند را به کام مرگ کشاند .
در مدت کمتر از یک سال جان بین ۵۰ تا ۱۰۰ میلیون اسنان را گرفت . در جنگ جهانی اول ۴۰ میلیون نفر را با خود به گور برد !
بشر طی صده ی اخير، در اثر مجموعه عواملی چون افزايش جمعيت و حمل نقــل بهتر، باز هم نسبت به بيماری های همه گير آسيب پــذيرتر شــده اســت، کلن شــهری مثل توکيو يا کينشاسا، در مقايسه با فلورانس قرون وسطی يا تنوچ تيتلن ســال های ، ميکروب هايی را عرضه می کنند که بگونه ای بسيار مؤثرتر و ريشــه ای تر عمــل۱۵۲۰ ۱۹۱۸ می کنند و يک شبکه ی حمل و نقل جهانی امــروزی از آنچيــزی کــه در ســال وجود داشت، باز هم مؤثرتر عمل می کند. يک ويروس اسپانيايی می توانــد راه خــود را به کنگو يا تاهيتی طی مدتی کمتر از بيست و چهار ساعت باز کنــد. از ايــن رو توقــع اين است که ما در يک جهنم همه گير، با طاعون های منتاوب کشنده زندگی کنيم.
صرف نظر از تلفات وحشتناک ایدز و سرطان یا بیماری های عفونی امروز در قرن بیست یکم در جایی ایستاده اییم که دکتر ها در مسابقه با ویروس ها سریع تر میدوند !
به لطف پیشرفت علم و تکنولوژی و تولید واکسن و و و ما امروز توانسه اییم حصار امنی دور خود ایجاد کنیم ولی هیچکس نمیتواند تضمین کند که دیگر بیماری مانند طاعون در کمین ما نیست ولی میتوانیم مطمئن باشیم که علم با پیشرفت روزانه خود و درس گرفتن از اشتباهات خود میتواند برای ما نقطه امنی درست کند
یادمون باشه که بيماری هــای عفـونی جديــد عمـدتا حاصــل وجــود امکــان جهش هـايی در ژنوم هـای باکتری ها هستند. اين جهش ها به باکتری ها اين امکان را می دهند تا از حيوانــات بــه انسان ها بپرند تا بر وضعيت خود ايمنی بدن آن ها غلبه کنند، يا در مقابــل داروهــايی مثل آنتی بيوتيک ها مقاوم شوند. چنين جهش هايی شايد امــروزه صــورت می گيرنــد و بدليل تأثير انسان بر محيــط زيســت، ســريع تر از گذشــته انتشــار می يابنــد.
معلوم نیست سال ۲۰۵۰ چه ویروسی دنیا را دوباره به تلاطم بیاندازد ولی مطمئنا ما انسان ها مقاوم تر خواهیم شد و علم نیز با سرعت بیشتری پیشرفت خواهد کرد . ولی فراموش نکنیم تا به چیزی دست پیدا کردیم زیاد بزرگش نکنیم و زیاد توی تبلیغات به خودمون نبالیم مثل کاری که جوامع علمی امروز میکنند !
